De utopie van de vrije markt

Hans Achterhuis

Beste filosofieboek van het jaar 2010

Hans Achterhuis ontmaskert de ideologie van het neoliberalisme tegen de achtergrond van de kredietcrisis. Het neoliberalisme blijkt net zo utopisch als het communisme. Het neoliberale manifest Atlas Shrugged, is na de Bijbel in de VS het best verkopende boek.
Op het hoogtepunt van de kredietcrisis gaf voormalig topbankier Alan Greenspan publiekelijk toe dat er kennelijk ‘een fout' zat in zijn diepe overtuiging dat vrije markten geen behoefte zouden hebben aan regulering. De man die achttien jaar lang op monetair gebied de belangrijkste figuur ter wereld was geweest, toonde zich ‘zeer bedroefd' over de ontdekking dat het neoliberalisme tekort schoot.
Deze spijtbetuiging van Greenspan vormt de achtergrond van een scherp getoonzet essay van Hans Achterhuis. Voor Greenspan was de vrije markt niet alleen een ideologische overtuiging, maar ook een regelrechte utopie. Zij hield een belofte in die hij ontleende aan zijn belangrijkste leermeesteres in maatschappelijk-filosofische kwesties: de schrijfster Ayn Rand. Haar utopische romans waren onder het Amerikaanse publiek - volgens een enquête van de Times - na de Bijbel de invloedrijkste boeken van de twintigste eeuw.
Achterhuis onderzoekt de vrije-marktutopie van Ayn Rand in lijn met zijn eerdere publicaties over utopieën. Hij situeert deze utopie in het bredere historische verband van de opkomst van de markteconomie. De markt, die in traditionele economieën werd begrensd en ingebed in religieuze en maatschappelijke structuren, kreeg een zelfstandige en belangrijke rol in de opkomende moderne kapitalistische economie. Dit culmineerde in het neoliberalisme van Rand en Friedman dat, zoals dat gaat met alle utopieën, is uitgedraaid op een debacle.

Formaat: 14,3 x 21,5 cm | paperback | prijs: € 19,99 | isbn: 9789047702573 | nur: 730
Hans Achterhuis

Auteur

Hans Achterhuis

Hans Achterhuis (1942), filosoof en theoloog is de eerste Denker des Vaderlands (2011-2013). In 2002 ontving Hans Achterhuis de Pierre Bayle Prijs voor maatschappijkritiek. Hij behoort tot 'de twaalf grootste denkers van Nederland' (Vrij Nederland) en 'de denkers die ons wereldbeeld veranderden' (NRC Handelsblad).Zowel De utopie van de vrije markt (Lemniscaat 2010) als zijn magnum opus Met alle geweld (Lemniscaat 2008) werden onderscheiden met de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek van het jaar. De kunst van het vreedzaam vechten stond in 2015 op de shortlist voor deze prijs.Eerder publiceerde hij De markt van welzijn en geluk (1979), De erfenis van de utopie (1998), Politiek van goede bedoelingen (1999) en Utopie (2006).Achterhuis recenseert wijsgerige literatuur voor de Volkskrant en is redacteur van het Kritisch Denkerslexicon en het Tijdschrift voor Filosofie. ‘Wie schrijft als filosoof, schrijve persoonlijk of schrijve niet.'-- Hans Achterhuis‘Een filosoof met een enorme staat van dienst die al tientallen jaren het publieke debat beïnvloedt. Hij overziet een breed spectrum, van milieu tot internationale politiek.'-- juryrapport Denker des Vaderlands. Daan Roovers, hoofdredacteur van Filosofie Magazine ‘Voor mij is Hans Achterhuis de grote filosofische held van de terugtocht.' - Stephan Sanders in de Volkskrant ***** foto: Roy Beusker

Meer over Hans Achterhuis