Filosofie van de waanzin
Wouter Kusters
ISBN: 9789047706328 | Uitvoering: Paperback | Prijs: € 39,95
Formaat: 15,2 x 23,3 cm
Winnaar van de Socratesbeker voor beste filosofieboek van het jaar.
‘Filosofie van de waanzin plaatst de waanzin waar deze thuishoort: niet tussen de suikerziektes en gebroken benen, zoals veel psychiaters ons willen doen geloven, maar tussen bijzondere ervaringen van wijsheid, mystiek en creativiteit.’
– Wouter Kusters
Wouter Kusters schreef een erudiet en diep doorleefd boek over de meest uiteenlopende waanzinnige ervaringen: van ‘de dolle mens’ van Nietzsche en de doorgedraaide danser Nijinski tot de misschien wel geniale gek bij u in de buurt. Daarbij plaatst hij de waanzin in een uitzonderlijk breed perspectief. Hij beschrijft tal van hoogtepunten in onze cultuur die frappante overeenkomsten vertonen met uitingen van waanzinnigen: filosofie van Plotinus en Sloterdijk, mystiek van Meister Eckhart, literatuur van Aldous Huxley, kunst van M.C. Escher, muziek van The Doors, films als The Truman Show en The Matrix.
Tussen de beschouwingen door schrijft Kusters over de ervaringen en gedachten van degenen die al te vaak worden opgesloten in diagnoses, in klinieken, in de geestdodende taal van de psychiatrie. Het zijn hun stemmen die hier doorklinken. Kusters heeft zelf tot twee keer toe een psychotische episode doorgemaakt en weet waar hij het over heeft: filosofie kan ongemerkt in waanzin overgaan. En omgekeerd: uit momenten van waanzin ontstaat de mooiste filosofie.
‘Met een fenomenale denkkracht, die met recht af en toe aan het waanzinnige raakt – en dat is een understatement – geeft dit boek ons begrip van waanzin een nieuwe dimensie. (…) Een niet te evenaren boek, dat zowel binnen als buiten de filosofie en zeker ook in de psychiatrie een impact heeft die alleen maar groter zal worden. Magistraal!’
- juryrapport van de Socrates Wisselbeker
‘Een overdonderend, intelligent en uitdagend boek. Kusters heeft ons een gloeiend kristal in de schoot geworpen, dat geen enkele zielvorser met intellectuele pretenties zal kunnen negeren.’
– Marjan Slob, de Volkskrant, vijf van de vijf sterren.
‘Filosofie van de waanzin is een heel bijzonder boek dat ook in de internationale literatuur nauwelijks een tegenhanger kent.’
– Stijn Vanheule, De Morgen, vier van de vijf sterren.
‘Filosoof en ervaringsdeskundige Kusters schreef een uiterst boeiend boek – voor waanzinnigen, psychiaters en filosofisch geïnteresseerde lezers – over wanen van psychoten.’
– André Klukhuhn, NRC Handelsblad, vier van de vijf sterren.
‘Een weergaloos boek over waan en werkelijkheid…Een aanrader voor wie durft.’
– website De Bezieling
‘De filosofie van Kusters brengt je in een bijzondere geestestoestand. In een niemandsland tussen compos mentis en gekte.’
– Ann-Sofie Dekeyser, De Standaard
‘Nieuw zicht op de mystieke tradities van onze cultuur.’
– Laurens ten Kate, filosoof Universiteit voor Humanistiek
‘Indrukwekkend is hoe hij gedegen filosofisch onderzoek naar de waanzin mengt met zijn eigen en andermans verslagen van psychotische ervaringen. ( …) Een tweede Socratesbeker voor Kusters waard.’
– Maarten Meester, Filosofie Magazine
Filosofie van de waanzin
Filosofie
Recensies
Filosofie Magazine april nummer 2015
Wouter Kusters’ Filosofie van de waanzin zorgt voor een bewustzijnsverandering. De auteur noemt het zelfs een efficiente manier om te ervaren wat een psychose is: ‘[wie] geen zinheeft om mijn boek te lezen, raad ik aan om flink wat softdrugs, of liever nog lsd, mescaline of xtc te gebruiken (…). Het risico is dan overigens datje er uiteindelijk langer in blijft, met alle nare gevolgen van dien, en datje er dus meer tijd mee kwijt bent dan met het lezen van dit boek.’
Kusters zelf heeft twee keer een psychose meegemaakt. Eerst in 1987, een ervaring die leidde tot Pure waanzin, waarmee hij de Socratesbeker won. In 2007, een studie wijsbegeerte later, raakte hij weer in een isoleercel. Hoewel Kusters Roland Barthes niet noemt, illustreert zijn boek een opmerking die de Franse denker maakte in zijn recensie van Michel Foucaults Geschiedenis van de waanzin: alleen een echtewaanzinnige zou zo’n geschiedenis kunnen schrijven, ware het niet datvoor die waanzinnige de waanzin geen geschiedenis is.
Kusters zelf haalt het beeld aan van de Rhenniusmachine uit een sciencefictionboek. Wie daarin gaat, komt er gespiegeld weer uit en neemt gespiegeld waar. ‘Volgens de buitenwereld is de waanzinnige veranderd, terwijl volgens de waanzinnige juist de buitenwereld is veranderd.’ Kusters wil het perspectief van de waanzinnige koesteren omdat het door en door filosofisch is: ‘In de waanzin ben je eigenlijk op een ongecontroleerde, associatieve, wilde manier bezig om de meest fundamentele vragen van het bestaan op te lossen.’
Indrukwekkend is hoe hij gedegen filosofisch onderzoek naar de waanzin mengt met zijn eigen en andermans verslagen van psychotische ervaringen. Dat maakt zijn boek een verbeterde Rhenniusmachine,waarin buitenwereld en waanzin elkaar blijven complementeren. Eentweede Socratesbeker voor Kusters waard.
AUTEUR MAARTEN MEESTER
Inkijkfragment
Over de auteur
Wouter Kusters (1966) is filosoof, taalwetenschapper en schrijver van de boeken Alleen: Berichten uit de isoleercel (met Sam Gerrits en Jannemiek Tukker) en Pure waanzin dat bekroond werd met de Van Helsdingenprijs 2004 en de Socrates Wisselbeker 2005. Tien jaar later won hij voor zijn magnum opus, getiteld Filosofie van de waanzin ontving hij opnieuw de Socrates Wisselbeker.
Andere boeken van deze auteur:
